دواڕۆژ

له‌ ساڵى 2014 دا ژنێكى چینى له‌ته‌مه‌نى بیسته‌كاندا ده‌گه‌ڕا بۆ چاره‌سه‌رێك بۆ كێشه‌ى له‌ده‌ستدانانى هاوسه‌نگى و به‌رده‌وام هه‌ستى به‌ گێژبوون كردووه‌.

بۆیه‌ له‌سه‌ردانێكیدا بۆ لای پزیشك  تیشكى مێشك و ره‌نینى موگناتیسی بۆ ده‌كرێت و دەرده‌كه‌وێت كه‌ مێشکۆکە واتا (مخیخ)ى نییه‌.

رۆژنامه‌ى نیویورك پۆست بڵاویكردۆته‌وه‌، ئه‌و كچه‌ یه‌كێكه‌ له‌و 9 كه‌سانه‌ى كه‌ (مخیخ) یان نییه‌ و له‌ بنه‌ڕه‌تدا كاتێك له‌دایكبووه‌ ئه‌و به‌شه‌ سه‌ره‌كیه‌ى مێشكى نه‌بووه‌ و له‌ته‌مه‌نى 6 بۆ 7 ساڵی  فێری قسه‌كردن و رۆیشتن بووه‌. ڤجزا

ئه‌و كچه‌ به‌رده‌وام هه‌وڵیداوه‌ بۆ ئه‌وه‌ى به‌ شێوه‌یه‌كى باش بڕوات و پارێزگاری له‌ هاوسه‌نگى بكات، هه‌روه‌ها كێشه‌ى وتنى هه‌ندێك وشه‌ى هه‌یه‌.

زانایان زانیویانه‌ كه‌ كاری (مخیخ)  كۆنترۆڵكردنى هاوسه‌نگى و فێربوونه‌، هه‌روه‌ها رۆڵی له‌ فێربوونى زمانه‌كان هه‌یه‌ و چه‌ند فه‌رمانى تری هه‌یه‌.

دكتۆر جیمس كنیریم، له‌ زانكۆی جونز هوبكنز ده‌رباره‌ى (مخیخ) و فه‌رمانه‌كانى له‌ په‌رتوكى  زانستى كۆده‌مار ده‌ڵێت: "(مخیخ) به‌شێكه‌  له‌ سیستمى جوڵه‌ دەکەوێتە بەشی خوارەوەی مێشک، به‌ڵام فه‌رمانه‌كانى له‌وه‌ زیاتره‌ .

ئه‌و كه‌سانه‌ى بێ ئه‌و به‌شه‌ى مێشك ده‌ژین  توشی كێشه‌ى جه‌سته‌ى نابن. ئه‌و كچه‌ چینیه‌ له‌منداڵیه‌وه‌ به‌ شێوه‌یه‌كى سروشتى گه‌شه‌ى كردووه‌.   

پ: ئا.ح